بررسی عوامل موثر بر هزینه های آموزشی خانوارها در ایران

یکی از موضوعات مهم عصر حاضر، آموزش می باشد. آموزش، یکی از مهمترین عوامل موثر بر تحول انسان_ یا به عبارتی رساتر "توسعه انسانی"_ و ارتقای سطح کیفی آن است. امروزه بسیاری از صاحبنظران بر این امر اتفاق نظر دارند که نخستین گام در مسیر توسعه اقتصادی_ اجتماعی، توسعه آموزش است. چرا که آموزش یکی از مهم ترین و موثر ترین منابع توسعه انسانی، ارتقای بهره وری و در حقیقت، شالوده و زیربنای پیشرفت فنی، نوآوری و دگرگونی اندیشه ها به شمار می رود. در مطالعه حاضر عوامل موثر بر هزینه ی آموزش خانوار ها در ایران مورد بررسی قرار گرفته است و با استفاده الگوهای نظری و تجربی، بر اساس داده‏های سری زمانی 89-1363 و مقطعی سال 89 مدل¬های مورد نظر برآورد شده است. نتایج برآورد مدل اول به روش gmm (روش گشتاور خود تعمیم یافته) با استفاده از داده های سال های 1363-89 نشان می‏دهد که متوسط هزینه¬ی کل خانوار شهری، اندازه¬ی خانوار، سطح سواد سرپرست خانوار، دارای تاثیر مثبت و معنادار و هزینه¬ی کل آموزش وپرورش دولت دارای تاثیر منفی و معناداری بر متوسط هزینه¬ی آموزش خانوار می¬باشد. در نتیجه تمامی فرضیه های تحقیق به جز منفی بودن رابطه¬ی هزینه¬ی کل آموزش و پرورش دولت و متوسط هزینه¬ی آموزش خانوار را تایید می¬نماید و اثر متوسط هزینه¬ی کل خانوار در مقایسه با سایر متغییرها ضعیف¬تر بوده است. برآورد مدل دوم به روش ols (روش حداقل مربعات معمولی) برای داده های مقطعی سال 1389 نشان می‏دهد که درآمد سرانه، و امکانات آموزشی دارای تاثیر مثبت و معنادار و نیز هزینه¬های سرانه¬ی آموزش دولت و نسبت شهرنشینی دارای اثری منفی و معنادار بر متوسط هزینه¬ی آموزش خانوار می باشند و سطح سواد سرپرست خانوار متغییری بی اثر بر متوسط هزینه¬ی آموزش خانوار می باشد.بنابراین برخی از فرضیه های تحقیق به جز مثبت بودن رابطه¬ی سطح شهرنشینی و متوسط هزینه¬ی آموزش خانوار و بی اثر بودن سطح سواد سرپرست خانوار را تایید می نماید.